یکی ازآداب ورسوم خوب تمام ایرانیها رفتن به نزدخانواده هایی است ، که عزیزان خودراطی سال گذشته ازدست داده باشند.
این شدوآمدباعث می شودتاازتألمات روحی اعضائ خانواه متوفی کاسته شده وبه نوعی احساس همدردی باوی صورت گرفته باشد.
درپذیرایی میهمانانی که بدین مناسبت گردهم می آیند ، ازخرماومیوه استفاده می شود و براساس عرف موجود برای حرمت نگهداشتن متوفی ازشکلات ویاشیرنی جات کمتراستفاده می شود.
در بدوورود به منزل میزبان ، یکی ازهمراهان گروه ازهمراهان می خواهدکه برای شادی روح متوفی باذکرصلواتی فاتحه بخوانند.
اللهم صلی علی محمدوآل محمدوعجل فرجهم .بسم الله الرحمن الرحیم .....ولاالضالین .
وبعدازخواندن فاتحه هریک باعبارتی سعی درابرازهمدردی دارد
خداغریق رحمتش کند(یعنی متوفی رابیامرزد)
این جمله خبری ، حالت دعادارد.
یعنی خواست قلبی من آمرزش متوفی است .
غم آخرتان باشد.(یعنی دیگربعدازاین غم غم نبینید.)
خدابه شماصبربدهدوقص علی ذالک .
ازمحسنات دیدوبازدیدهای نوروزی انجام وظیفه خطیر صله ارحام است .
درروایات دینی بر انجام این وظیفه تأکیدشده است ،که موجب وسعت رزق وطولانی شدن عمرخواهدشد.
کارکرداجتماعی صله رحم فراوان است که یکی ازمهمترین آنها باخبرشدن ازمشکلات یکدیگر وتلاش درجهت رفع مشکلات همدیگراست .
تبادل اطلاعات به صورت چهره به چهره ازدیگرفواید دیدوبازدیدها بشمارمی رود.
البته محیط مجازی وب امکان تبادل اطلاعات راتاحدودی فراهم ساخته است ،
اماانتقال محبت فقط درحالت چهره به چهره به صورت کامل اتفاق می افتد.
حتی شنیدن صداازپشت تلفن این کارکردراندارد.
درموردپدرومادر، نگاه کردن به صورت آنهاعبادت شمرده شده است .
دادن هدایابرای نزدیکان ودادن عیدی به یکدیگرعاملی برای نزدیک شدن قلوب وایجادمحبت بیشتربه شمارمی رود.
گاهی دادن یک کارت تبریک هم این کارکردراباکمترین هزینه میسرمی سازد.
معمولأ عیدی توسط بزرگترهابه کوچکترهاداده می شود .امامنافاتی هم ندارد که کوچکترهاهم به وسعت خودشان به بزرگترهاعیدی بدهند.
گاهی دادن عیدی هم مسائل حاشیه ای خاص خود رابه دنبال خوددارد. وآن زمانی است که فردبخواهدبه برادرزاده هاوخواهرزاده وکسان دیگر حسب آشنایی ونسبت عیدی بدهد.
که بهتراست باکمی سعه صدربزرگترهاهمراه باشد.
مثلأ دردادن عیدی کارمقایسه خیلی خوب نیست .
اوچرابه بچه های من عیدی ندادپس من هم به بچه های اوعیدی نمیدهم .
او1000تومان عیدی داده ،چرامن 2000تومان بدهم .
نشان دادن حساسیت بیش ازحد ، ممکن است ازکارکردمثبت دادن هدایا بکاهد.
موضوع دیگری که مقداری ازاهمیت موضوع می کاهدتوجه به سن وسال افراددردیدوبازدیدهااست .
کوچکترها باید اول به دیدن بزرگترهابروند .
درست است که درعرف ما دارای اهمیت زیادی است ،
لکن برای الگوسازی وفرهنگ سازی گاهی خوب است بزرگترها،همانگونه که پیامبربه درسلام کردن پیش می گرفت ، دراین کار مهم سبقت بگیرندکه تأکیدبرگرفتن سبقت درخیرات است .(فاستبقوالخیرات )
اما نکته آخر وقابل توجه تراین است که به یادهمدیگربودن وبه دیدن همدیگررفتن نباید درطول سال به چنددقیقه خلاصه شود.
بلکه ماانسانهاموجودی اجتماعی هستیم وبه همدیدگر درطول 365روزسال نیازداریم.
غالبأ نوع نیازما به یکدیگر مادی نیست ،
بلکه نیازبه محبت ودوست داشتن همدیگرنیازی است که اگربرآورده نشودمارابامسائل ومشکلات روحی وروانی جدی مواجه می سازد.
شاید یکی ازدلایل تأکیددین مابرای انجام صله رحم ،همین موضوع باشد.
اماچه کسانی صله رحم مامحسوب می شوند؟
سئوالی است که خیلیها درانتخاب افرادوخانواده هایی که می خواهندبه نزدآنهابروندازخودمی پرسند.
حدیثی ازقول یکی ازمعصومین تاحدودی به این سئوال پاسخ داده است .
وآن اینکه کسی که باتوسلام وعلیک کرده باشد،صله رحم تومحسوب می شود.
االبته صله رحم هم همانند خیلی ازمسائل درجه بندی دارد.
پدر،مادر،برادر،خواهرونزدیکان درجه یک ازاولویت برخوردارند
امافرموش نکنیم که در یک آپارتمان باچندمترفاصله ازهمدیگر ،خبرنداشتن ازحال وروزیکدیگر توجیهی ندارد.
باتوجه به تأکید فراوانی که رسول الله (ص ) برتوجه به همسایه فرمودند ،تابدانجاکه اصحاب تصورکردند که آنقدر موضوع مهم است که همسایه ازهمسایه حق می بردوبه راستی که چنین است .
اما چه کسی صله رحم راشروع کند؟
به مصداق آیات شریفی که برسبقت درخیرات تأکیددارد ، ما اغازکننده باشیم .
البته گاهی مقایسه سطح زندگی ومسایل حاشیه ای آن نیزدرگاهش مراودات وشدوآمدهاموثراست و
متأسفانه مسائلی عمیقی هستند که انسانهاراواردیک رقابت بی انتهاکرده است ومسائل اصلی وحیاتی ترراازمتن زندگی به حاشیه رانده است .