عارف ،مدیحه سرای اهل بیت ،مؤذن وتعزیه خوان معروف مرحوم میرزاجلیل ادیبی ملقب به میرزاجلیل ازنوادرمعاصر واهل روستای دیزان طالقان بود.
زبانش ریشه در قلبش داشت ، برای همین کلامش نافذبودوتأثیری عجیب درمخاطب داشت .
او به غالب دستگاههای موسیقی تسلطی بالاداشت . در ادبیات محلی به دستگاههای موسیقی ، مقم( Moghom) که همان مقام موسیقی است می گفتند.
اکثر تعزیه خوانهای مطرح ، چه آنان که به رحمت ایزدی پیوستندمانند مرحوم اسماعیل آقااحمدی ، مرحوم میرزافض الله ادیبی ، مرحوم هادی سلطانیان ،مرحوم کلیم الله اقااحمدی ،مرحوم میرزاآقارضاآقااحمدی ، مرحوم میرزامحمد مهرانی ودیگران وچه آنان که در قید حیاتند از شاگردان مرحوم میرزاجلیل محسوب می شوند.
مرحوم میرزامحمدمهرانی براساس نذری که داشتم سالی یکبار به کلبه حقیر من می آمدندوبراساس سفارشی که می کردم ، برایمان تعزیه می خواندند.ایشان همان سالی که می خواستند به رحمت ایزدی بپیوندند، قبل آنکه به ایشان سفارش کنم ، گفتند فلانی می خواهم تعزیه مسلم ابن عقیل (ع ) رابخوانم .این جمله راگفت وبدون آنکه جمله ای برزبان بیاورد ، منقلب شدوچند ثانیه باصدای بلندگریه کرد.
آن تعزیه حدوداً7نفرمستمع داشت .همه منقلب شدند وبدون آنکه سخنی بشنوند هم آوا بامیرزامحمد گریه کردیم .ماهم نمی دانستیم برای چه گریه می کنیم .
بعداز گریه گفت : هنوز تعزیه خوانی مانند میرزاجلیل نیامده است !
از ظاهر سخن برمی آ مد که ایشان پلی زده است به دوران کودکی وجوانی که استادمیرزاجلیل باایشان تعلیم می داده است . نکته دیگر که ایشان قبل از شروع تعزیه بدان اشاره نمود،اخلاص میرزاجلیل بودکه در یک کلام " اوبرای خدامی خواند.
گوش جانم ازکودکی باصدای اذان آن خادم الحسین (ع ) آشنااست .باآنکه وی چندسالی است که سردرنقاب تراب فروبرده ودارفانی راوداع نموده ،اماشامگاهان وصبحگاهان ناخداگاه صدایش برایم تداعی می شودونمازم رابایادوخاطره نغمه خوش الحان اوآغازمی کنم .
مدیحه سرایان کنونی طالقان ازمیرزاجلیل بعنوان یکی از مسلط ترین وخوش الحان ترین تعزیه خوانان یادمی کنند. درتعزیه هابه لحاظ توانمندی فوق العاده ای که داشت ،نقش سیدوسالارشهیدان (آقااباعبدالله (ع ))رابرعهده گرفته وبه خوبی حق مطلب راادامی کرد.
نفس وسینه گرمش به گونه ای بود که درلحظات آغازین کلامش مرواریدهای غلطان اشک برگونه هاجاری میشد.وصحنه کربلاوواقعه سال 61هجری دراذهان تداعی می شد.
بزرگترهای روستانقل می کنند:"ایشان درکهولت سنی دچاردردپا وکمرشدیدی شده بودندوباقدخمیده وباعصاراه می رفتند،امازمانی که لباس تعزیه برتن می کرد،عصاراکنارگذاشته وباقدی رشیددرمکان صحنه تعزیه حرکت می کردودرآن هنگام صدایش رساترازبقیه زمانهابود"*
تقریباً صدای گریه قریب باتفاق مستمعین به گوش می رسیدواگر درروستاهای اطراف نیزباخبرمی شدندکه استادمیرزاجلیل تعزیه می خواند،پیاده کیلومترهاراه راطی می کردندوبه تعزیه می آمدند.
ساختمان مسکونی مرحوم میرزاجلیل نسبت به بقیه ساختمانها مرتفع تربودوصدایش آنچنان رسابودکه که سکوت روستارادرهم می شکست .
درماه مبارک رمضان ،به ویژه زمانی که رادیوبه اندازه کافی درروستاموجودنبود،سحرخوانی معمول بود.
صدای یارب یارب میرزاجلیل درگوش جان نواخته می شدوآنچنان سوزناک بودکه خواب راازچشمان می ربود. بعضی وقتهاقبل ازخوردن سحر،نوای محزون سحرخوانی رانمی شدازدست دادودقایقی درایوان خانه به این نواگوش می دادم ،این جابودکه باخدافاصله ای احساس نمی شد،گویی که کسی صدایت رامی شنودودستانت رابه گرمی می فشرد.
بسیار شادمانیم که گروه تعزیه میرزاجلیل ادیبی به همت والای هنرمندگرامی آقای بشیرصابری )فرزندمرحوم جمشید صابری ) نام آن استادگرانقدر دگر باره زنده شد وراهش پررهروگردید.بدون شک روح بلنداستادمیرزاجلیل درجلسات ومحافل تعزیه این گروه حاضر است .
تعدادی از اعضاء گروه تعزیه استادمیرزاجلیل ادیبی عبارتنداز :
علی یارشکراللهی
مصطفی آقااحمدی
فریبرز ادیبی
ضرغام سلطانیان
محمدصابری
بشیرصابری
قربان آقااحمدی
یادآن عزیزسفرکرده به خیروروحش شاد.
چون اینجانب درحال گردآوری مطالبی راجع به ایشان وسایرشخصیتهای روستامی باشم ،چنانچه ازنظرات ارزشمندخودمارادراین امرمهم یاری بفرمایید،سپاسگذارمی شوم.
ضمناً عکس فوق رااز دوست عزیزم امیر محمد ادیبی (داش ماشاءالله ) ادیبی گرفتم .
